Yazılı Orkinos Avı, Antalya Körfezinde yılın hemen her dönemi gerçekleştirebildiğimiz bir avdır. Yazılı Orkinoslar, güçlü yapısı, mücadeleci kimliği ve devasa boylara ulaşabilen genetiği ile yapılan en keyifli avlardan birisidir.
Yurt dışında Little tunny ( Euthynnus alletteratus ) olarak bilinen bu balık yaygın olarak Atlantik Okyanusu ve Akdeniz’in ılık ılıman ve tropikal sularında bulunur; Batı Atlantik’te, Brezilya’dan New England eyaletlerine kadar uzanır. Düzenli olarak açık ve kıyı sularında bulunan Yazılı Orkinoslar, UNCLOS tarafından oldukça göçmen bir tür olarak sınıflandırılır . Büyük resiflerde görülen ve 15 kg ağırlığa kadar büyüyebilen Yazılı Orkinos, ton balığı ailesinin (Scombridae) daha küçük üyelerinden biridir .
Genellikle sahte albacore veya küçük ton balığı olarak adlandırılan bu balık , Atlantik palamutunu , ton balığını ve uskumru türlerini andırır . Yazılı Orkinos öncelikle pelajik balıklarla beslenir . Göğüs ve karın yüzgeçleri arasında görünen koyu lekeler ve sırtındaki “solucan benzeri” işaretlerle tanımlanır.
Resiflerin yakınında yemlerle dolaşarak oltaya takılabilir.
Yazılı Orkinos Avı Nasıl Avlanır?
Yazılı Orkinos Avı, boyuna ve mevsimine göre değişik avlanma disiplinleri ile avlanabilir. 64 km/sa (40 mph) hıza ve kancaya takıldığında zorlu dövüş yeteneği, mücadeleci kimliği nedeniyle sportif avcılıkta aranan bir balıktır. Yazılı orkinos avını su üstü ve yemli av olarak ikiye ayırmak doğru olacaktır. Bu bağlamda;
Su Üstü Yazılı Orkinos Avcılığı
Yazılı Orkinos su üstünde yemlenirken muazzam bir avlanma çılgınlığı yaşanır. Özellikle denizin derinliklerinden yüzeye doğru sıkıştırdığı sardalye, aterina ya da uçan balıkları avlarken bir çok kez suyun üstüne zıplayarak güzel görüntüler oluşturur.
Su üstü orkinos avcılığında gün doğumu ile birlikte avlak bölgesinde orkinos oynakları aranır. Oynak bulunduğunda iki türlü avcılığı mümkündür.
Bunlardan biri oynağın üstünden ya da yanından çapari, pipeti ya da sahte yem ile geçilerek balığın kıskandırılmasıdır. Bu yöntem geçmişten günümüze kullanılsa da sürüyü çok çabuk dağıttığından tercih edilmez. Bunun nedeni balık zaten bir yemlenme çılgınlığı içerisinde iken üzerinden geçerek hem yemlik balığı dağıtarak mevcut yemlenme ortamını bozmaktır.
Diğer bir yöntem ise oynaklara mümkün olduğunca yaklaşarak (yaklaşık 50-80mt) bombardo arkası pipet, jig ya da sahte yemlerle oynakların arasına atış yapmak ve balığı kandırmaktır. Bu sebeplele motor gürültüsü vb. seslerden hayvan ürkmediği için bir oynaktan yaklaşık 8-10 balık almak mümkündür.
Aynı şekilde LRF ve shore jigging sistemi ile de avcılığı yapılabilmektedir.
Su Üstü Yazılı Orkinos Avcılığında Kullanılabilecek Ekipmanlar
Trolling (Yatay Seyirtme) Disiplini ile Yazılı Orkinos Avında Kullanılacak Ekipmanlar
Yazılı Orkinoslar çok güçlü hayvanlar olduğu için kullanılacak ekipmanlar bu güce karşı gelebilecek ölçüde olmalıdır. Su üstü avda eğer trolling (yüzey seyirtme) yapılacak ise hedeflenen hayvanın büyüklüğüne göre minumum 10kg ve üstü draglı makineler ya da çıkrıklar tercih edilmelidir.
Yine aynı şekilde balığı yormak ve çekmek için orta sertlikte 20-60lbs arası bir trolling kamışına ihtiyacımız olacaktır. Makinelerimizde mutlaka minumum 8 örgülü ip misina kullanmayı tavsiye ediyoruz. Makine ya da çıkrığınız kapasitesine göre 0.24-0.40 arası ip misinaları kullanabilirsiniz.
Trolling sisteminde kullanacağımız sahte yemin niteliğine göre teknemizin hızı 3 ila 5.5 mph arasında tutulmalıdır. Yazılı Orkinoslar derin dalarlı büyük gagalı sahte yemler, popper ve kalamar şeklindeki yemler ile kolayca avlanabilir.
Spining (At Çek) Disiplini ile Yazılı Orkinos Avında Kullanılacak Ekipmanlar
Spining (At Çek) disiplininde kullanılacak kamış ve yemler oldukça değişkenlik gösterir. Bu değişkenlik balığa ne kadar yaklaşabileceğimiz ile doğrudan ilişkilidir. Bazı yazılı orkinoslar sizlere nerdeyse sıfır noktasına kadar yaklaştırırken bazıları 50 metreden bile sizi fark ederek avlanmayı bırakıp kaçarlar.
Balığa yaklaşabildiğimiz durumlarda standart at çek kamış ve makineleri; 10-40gr, 20-60gr atarlı kamış, 3000 – 4000 lik kafa boylu makineler ile 20-40gr jigler ya da sahte yemler ile avcılığı gerçekleştirilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu balık boylarının kullanacağımız ekipman tarafından kaldırılıp kaldırılmayacağının göz önünde bulundurulmasıdır. Bu ekipmanı ortalama 20 ila 40 metre atış yapabileceğimiz durumlarda tercih edebilirsiniz.
Yazılı orkinoslara çok fazla yaklaşamadığımız durumlarda iş biraz meşakkatli bir hal alır. Bu gibi durumlarda Heavy Spin dediğimiz daha yüksek atarlı ve daha uzun kamışlar ile, 5000 ve üstü tercihen surf kafalı olta makinelerini tercih ediyoruz. Bunun sebebi elimizdeki sahte yemi (ki bu tip avlarda bizler genelde 80gr bombardo şamandıra ve el yapımı pipetleri terci ederiz), 40 ila 100-150mt mesafeye atabilecek olmamızdır. Bu mesafelerden yapılacak avlar hem çok keyif verici hem de sürüye fark edilmeden yapılacağı için oldukça verimli olacaktır.
Yemli Yazılı Orkinos Avcılığı
Akdeniz bölgesinde Haziran ayının gelmesi ve suların tropikal ısılara geldiği dönemlerde iri yazılı orkinoslar (7-20kg arası) yemlik balıkların peşinden kıyılara iyice yaklaşırlar. Bu irilikteki balıklar genelde sabahın ilk ışıklarında derin sulardan ani yükselen sırtların önünde yemlik balık ararlar. Bu davranış iyi anlaşılırsa yemli orkinos avcılığı ve iri hayvanların yakalanması oldukça kolay olmaktadır. Nedeni ise bu balığın hareketlerinin belli bir süre sonra hep aynı şekilde tekrarlandığının farkına varmamızdır.
Örneğin belli bir bölgeye belli bir saatte gelen yazılı orkinoslar göç zamanı gelene kadar aynı bölgeyi aynı saatlerde yoklar ve yemlenir. Bu alışkanlığın ve balığın yemlenmeye başladığı gölge keşfedilirse avcılığı oldukça rahat yapılır.
Yemli yazılı orkinos avında gün doğumundan yaklaşık 30 dakika önce meraya gelerek elimizdeki balıklarla mazmozlama (gel gel) yapmaya başlıyoruz. Yazılı orkinosun en sevdiği yemlerden biri olan sardalyeleri 2-3 parçaya bölerek akıntı yönünde denize atıyoruz. Burada taze sardalye kullanılırsa kanı ile beraber denize dökülmesi yazılı orkinosların yemlerimizi bulmasını daha da kolaylaştıracaktır.
Akıntı ile beraber sardalyeleri yiyerek yanımıza kadar gelecek yazılı orkinosaları hazırlamış olduğumuz genelde tek circle iğneli takımlara taktığımız sardalyeler ile kandırıyoruz.
Yemli Yazılı Orkinos Avcılığında Kullanılabilecek Ekipmanlar
Yemli Yazılı Orkinos Avcılığında kullanılacak ekipmanlar hedeflenen balıklarımız 10 kg üzeri olacağı ve yakalayacağımız balığın çok mücadeleci kimliği olduğu göz önünde bulundurularak seçilmelidir. Minumum 10kg ve üzeri draglı makine ile çıkrıklar, 90gr ve üstü atarlı jigging ya da trolling kamışları tercih edilmelidir. Aynı şekilde üzerlerinde en az 8 örgülü ip misina ve 30-60 kg arası çekerli fırdöndü ve klipsler kullanılmalıdır.
Yazılı Orkinos Avı için İp Uçları ve Püf Noktaları
- Yazılı orkinos yapısı gereği çok mücadeleci olduğundan oltaya bindiği andan tekneye alınacağı ana kadar mücadeleyi bırakmaz. Genelde ilk alma anında oltaya takılır takılmaz balık derine vurmaya başlar. Bu süreçte takım sarılmamalı kalama ile ayar verilerek balık yavaşlatılmaya ve durdurulmaya çalışılmalıdır. Balık çok iri ise ve elimizdeki takıma güveniyorsak durdurmak için arada tasma atılabilir.
- Yazılı Orkinoslar kaloma almayı bıraktıkları zaman mücadeleyi büyük ölçüde kaybetmiş olsalar da savaşmadan ölmezler. Bu yüzden balık nasıl olsa yoruldu diyerek çekme disiplininden uzaklaşmak ya da kısmi boşluklar yapmak sizin aleyhinize olacaktır. Yazılı orkinoslar son güçlerini teknenizi ya da sizi gördükten sonra kullanmaya çalışacaktır. Tekneye alma anında hızlı dönüşler ile son bir şans aramaya çalışırlar. İşte tam da bu noktada kalamanızı sıkı bırakmanız ya da balığa yol veremediğiniz durumlarda kendini kurtaracaktır.
- Yazılı orkinos’un yem ile avcılığında dikkat etmeniz gereken en önemli konu oltanızı elinizden bırakmak ya da kamışlık dışında teknede başı boş koymaktır. Bu balık ilk oltaya takılma anında öyle şiddetli bir güçle basar ki bir sigara yakımı kadar kısa sürede takımınızı havada uçarken görüp arkasından el sallayabilirisiniz.
Yazılı orkinos özellikle Karadeniz palamutu (sarda sarda) ile çok karıştırılmaktadır. Bu sebeple yavruları Akdeniz Körfezinde (Ağustos-Eylül aylarında) çingene palamutu adı altında avlanır. 2020 yılı Eylül ayında yayınlanan 5/2 numaralı Amatör Amaçlı Su Ürünleri Avcılığının Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ ile birlikte; Yasal av boyu 45cm olan yazılı orkinosun günlük av limiti kişi başı 2 adettir.